Ο Φάρος του Αγίου Νικολάου καλωσορίζει τους επισκέπτες στο λιμάνι της Κέας. Κατασκευάστηκε το 1831 στα ερείπια του ιερού ναού του Ποσειδώνα από την Γαλλική Εταιρία Φάρων, με δαπάνη του Δήμου Κέας. Είναι ο πρώτος φάρος που άναψε στις Κυκλάδες και ένας από τους δύο πρώτους φάρους του Ελληνικού Φαρικού δικτύου.
Έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο, με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, καθώς «αποτελεί ιδιαίτερα αξιόλογη αρχιτεκτονικά κατασκευή και αντιπροσωπευτικό δείγμα μίας ειδικής κατηγορίας κτιρίων, των φάρων, έχει συμβάλλει στην ανάπτυξη και στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στην περιοχή, είναι συνδεδεμένος με τη ναυτική παράδοση της Ελλάδος και αποτελεί σημείο αναφοράς για τους ναυτικούς, αλλά και τους κατοίκους του νησιού».
Είναι λιθόκτιστος με τετράγωνο πύργο ύψους 8μ. και εστιακό ύψος 32μ. Στο ισόγειο του έχει κατοικία για τους φαροφύλακες. Δίπλα και ενωμένο με το φάρο βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, από το οποίο πήρε και το όνομα του.
Λειτουργούσε με ένα πολύπλοκο σύστημα γραναζιών. Μέσω των γραναζιών γινόταν η περιστροφή ενός μηχανισμού που παρήγαγε με μεγεθυντικούς επιπεδόκυρτους φακούς (Fresnel Lens) την αναλαμπή – «ταυτότητα» του φάρου. Οι ναυτικοί μετρούσαν από μακριά μέσα στο σκοτάδι τη συχνότητα της αναλαμπής και έτσι έβρισκαν τον φάρο στο χάρτη και υπολόγιζαν τη θέση του πλοίου τους.
Ο φακός του ήταν από χοντρό και διάφανο κρύσταλλο. Στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο Φάρος χτυπήθηκε με μυδράλιο από ένα Γερμανικό αεροπλάνο (Στούκας) με αποτέλεσμα δύο από τα κρύσταλλα του φακού να σπάσουν. Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο φάρος παρέμεινε σβηστός και επαναλειτούργησε το 1945 στα πλαίσια ανασυγκρότησης του Φαρικού Δικτύου. Την περίοδο 2007 – 2013 ο Φάρος επισκευάστηκε με χρηματοδότηση της υπηρεσίας Φάρων της Ελλάδας.
Αρχικά δούλευε με ασετιλίνη, μετέπειτα με πετρέλαιο φωτιστικό και απασχολούσε διπλή βάρδια φαροφυλάκων. Το 1994 ο φακός του αντικαταστάθηκε και τις ανάγκες του Φάρου άρχισε να εξυπηρετεί αυτόματο μηχάνημα, με ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς τη μόνιμη επιτήρηση φαροφύλακα.
Τότε ο πρόεδρος της Κοινότητας Κορησσίας, κ. Ιωάννης Μουζάκης, έστειλε επιστολή στο ΓΕΝ – Υπηρεσία Φάρων ζητώντας ο φακός του Φάρου του Αγίου Νικολάου να παραμείνει στην Κοινότητα Κορησσίας, με σκοπό την έκθεσή του σαν πολιτιστικό και ιστορικό μνημείο της Κέας. Μετά τη θετική τους απάντηση, έγινε η μεταφορά του με τα χέρια από τον Φάρο στην Κόκκα κι από εκεί με αμάξι στην αποθήκη της Κοινότητας στην Κορησσία. Πέρασαν χρόνοι πολλοί αλλά ο φακός παρέμενε σκονισμένος σε μια γωνιά της αποθήκης, γιατί δεν είχε βρεθεί ο κατάλληλος χώρος για την έκθεσή του. Μετά τη δημιουργία του Λαογραφικού και Πολιτιστικού Μουσείου Κέας στο Μυλοπόταμο, το έτος 2014 ο Δήμαρχος Κέας κ. Αντώνης Δεμένεγας και η τότε Αντιδήμαρχος, σήμερα Δήμαρχος, κ. Ρένα Βελισσαροπούλου, έδωσαν την άδεια ο φακός του Φάρου του Αγίου Νικολάου να τοποθετηθεί μόνο για έκθεση στον προαναφερθέντα χώρο. | Μαρία Μουζάκη – Χιονάτου
Η Πλατεία φάρου φιλοξενεί πλέον τον παλιό φακό, δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες της να μάθουν την ιστορία του και την ιστορία του Φάρου του Αγίου Νικολάου με φόντο το σημερινό του φως.